
به گزارش روابط عمومی مرکز مطالعات راهبردی فقه حکومتی، در این جلسه حضرت آیتالله اراکی به بیان مسائل بنیادین انحراف تمدن غرب پرداخته و به مثالهایی از نقصهای موجود در حوزههای مختلف تمدنی اشاره نمودند. مدیر مرکز مطالعات راهبردی فقه حکومتی و همچنین برخی از فعالان حوزوی و دانشگاهی در زمینه فقه حکومتی، اقدامات و برنامههای خود را تشریح دادند.
حضرت آیتالله اراکی پس از تبریک به مناسبت ایام ولادت رسول خدا و امام جعفر صادق (ع)، در سخنان خود، مباحث مورد نظر فقه حکومتی را مهمترین مباحث جهان معاصر برشمرده و فرمودند: زندگی انسانی در گرو نتایجی است که از مباحث شما به وجود میآید. ایشان همچنین به مسائل بنیادین چالش تمدن غرب و اختلاف تمدن اسلامی با آنها پرداختند و خاطر نشان کردند؛ وقتی انسان را بدون خدا فرض کنیم، طبیعتاً یک انسان وارونه خواهیم داشت. وقتی میگوییم شهر سکولار، اقتصاد سکولار، سیاست و آموزشوپروش سکولار و بهطور کلی انسان را بدون خدا فرض میکنیم، از آنجا که چه بخواهید، چه نخواهید جهان خدا دارد؛ «وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَکَرْهًا وَإِلَیْهِ یُرْجَعُونَ»اگر بر مبنای این فرض نظریهپردازی کنید، به هر نتیجهای که برسید، معکوس خواهد شد. چون اصل مبنایی، بر همه نتیجهگیریها اثرگذار است.
این استاد درس خارج حوزه علمیه به تعاریف غلطی که غرب در مباحث تمدنی، آنها را ارائه داده است، اشاره کرده و ادامه دادند: وقتی بنا شد تمدن غرب مبتنی بر انسان جدای از خدا، حل مشکلات انسان را طراحی کند، ناگزیر شد در تعریفها دست ببرد و تعریفی از انسان بر خلاف حقیقت موجود ارائه دهد. از خود هستی گرفته تا تعریفهای خرد، حتی شهر، زندگی، سعادت، خوشی و … تعریفهای خاصی در تمدن غرب پیدا کردند. آنها تعریفهای ویژهای برای این مسائل ارائه کرده و حتی گاهی بر مبنای این تعریفها، ما را محاکمه میکنند.
در ادامه ایشان توضیحی درباره مفروضات اشتباهی که در مباحث علمی توسط تمدن غرب مطرح میشود و بر اساس آنها، به دنبال پاسخ پرسشها میگردند، پرداختند و حاضران در جلسه را به این نکته توجه دادند که در بحثهای علمی، مفروضات اولیه اشتباه را تشخیص دهند.
حضرت آیتالله اراکی تأکید کردند مدرن آن چیزی است که ما بر اساس تفکرات اسلامی درست و آیات و روایات به بشر ارائه میدهیم و ادامه دادند؛ اگر ما حرفهای ناب خودمان را برای اهل دانش و علم حقیقی که در غرب وجود دارند، درست طرح کرده و استدلال کنیم، برای آنها بیشترین جاذبه را خواهد داشت. اما اگر حرفهای خودشان را تکرار کنیم و مقداری هم مسائل استدلالی به آن اضافه یا جذابش کنیم، اصلا برایشان جاذبه ندارد.
ایشان در خلال مسائل بنیادین مورد بحث خود، به مثالهایی از حوزههای سیاست، اقتصاد، شهرسازی، فلسفه دین و تعلیلم و تربیت پرداخته و نظرات خود را در این حوزهها بیان کردند و تأکید داشتند؛ اطمینان میدهم به دوستان که اگر چهار پنج سال کارهای علمی پخته از این دست را که دارید، ادامه دهید، خواهید دید چه نتایج بزرگی به آن بار خواهد شد. شما بزرگترین و مهمترین مقولههای علمی را بررسی میکنید.
همچنین مسئول مرکز مطالعات راهبردی فقه حکومتی به معرفی اجمالی از این مرکز پرداخته و گفت؛ این مرکز در منظومه مجموعههایی که تحت اشراف آیتالله اراکی هستند، مرکزی است که در حوزه عملیاتی و کاربردی فقه نظام فعالیت دارد. بخشهای مختلفی در حوزه استنباط و پژوهش در حال کار هستند.
مسئول مرکز مطالعات راهبردی فقه حکومتی ادامه داد؛ جلسه حاضر به غرض آشنایی حضرتعالی با مجموعهها و استفاده از محضر شما در ابعاد راهبردی و عملیاتی این کار تدارک دیده شد که علاوه بر استفادههایی که ما از محضر حضرتعالی در حوزههای مختلف علمی داشتیم، در این بخش که ابعاد مختلف کار؛ اعم از اقتصاد، سیاست، تربیت و ساحتهای مختلف تمدن، باید از حالت کتابخانهای خارج شده و به حالت عملیاتی برسد نیز، از محضر شما استفاده داشته باشیم.
ایشان به تشریح الگوی چهارمرحلهای زیر، برای دستیابی به تمدن اسلامی پرداخت و درباره این گامها، مثالهایی در حوزههای مختلف تمدنی ارائه نمود؛
۱٫ مسئلهشناسی و مطالعه وضع موجود؛ مرحله مشترک کارشناس و فقیه؛
۲٫ استنباط؛ خاص دستگاه فقه و پاسخ گرفتن از آن؛
۳٫ مرحله مدلسازی و سنجش دستورات اولیه استخراج شده توسط فقیه؛ مرحله مشترک دستگاه فقه و دستگاه کارشناسی، یعنی حوزه و دانشگاه؛
۴٫ مرحله مدلسازی و اجرا؛ حوزه تخصصی فضای دانشگاهی.
در این جلسه برخی از فعالان دانشگاهی و حوزوی در زمینه فقه حکومتی گزارشاتی از اقدامات، برنامهها و دغدغههای خود به آیت الله اراکی ارائه نموده و بعد از پایان جلسه، به بحث و هماندیشی پرداختند.
گفتنی است در این جلسه اساتیدی از دانشگاههای علم و صنعت، قم، اصفهان، قزوین و همچنین مسئولانی از بخشهای خصوصی و دولتی حضور داشتند.