بحث ما در فقه گفتار بود مقدّماتی را بحث کردیم به اینجا رسیدیم، گفتیم که حقّانیّت گفتار گاهی به لحاظ جنبۀ مضمونی گفتار است و گاه به لحاظ جنبۀ رفتاری گفتار است، ما به یک نکتۀ مهمّی اشاره کردیم گفتیم گفتار دو جنبه دارد، یک جنبه مضمون گفتار است، «مَا قَال» است، چه گفتیم. گاهی […]
فهرستی از مباحث مطرح شده در سال قبل را، به جهت مرور یا آشنایی دوستانی که در سال قبل تشریف نداشتند، مطرح می‌کنم. فرهنگ چیست؟ منظومة پسندها و ناپسندهای هر نظام یا جامعه‌ای را فرهنگ آن جامعه می‌نامند. هر جامعه‌ای که شکل می‌گیرد، مجموعه‌ای از پسندها و ناپسندها دارد. در زبان فرهنگ اسلامی، از پسندها […]
در جلسة قبل در مورد فقه فرهنگ خُرد بحث کردیم. تکالیف أربعه در مورد باورهای سرنوشت‌ساز را عرض کردم. عقاید و باروهای اثرگذار در سرنوشت انسان، ممکن است مربوط به حوزة عقل عملی باشد یا مربوط به عقاید حوزة عقل نظری؛ نظیر: قضیة «خدا هست» که مرتبط با حوزه عقل نظری است. توضیحش در جلسة […]
پس از بیان مقدمات و تبیین چهار مسئولیت عقلی انسان در برابر قضایای سرنوشت‌ساز به بحث امروز می‌رسیم. بحث امروز ما پیرامون آزادی عقیده است. مقصود ما از آزادی چیست؟ گاه مقصود از آزادی، آزادی تکوینی است که در برابر جبر قرار دارد. آزادی تکوینی یا آزادی در برابر جبر که گاهی از آن به […]
بحث ما در آزادی عقیده بود. آزادی عقیده، گاهی در حوزه حقوق مطرح میشود و گاه در حوزه تکالیف. آزادی عقیده در حوزة تکلیف یعنی اینکه چه عقیده‌ای باید داشت و به دنبال چه عقیده‌ای باید رفت. به عبارت دیگر انسان در برابر انواع مختلف عقاید، چه مسئولیتی دارد. در این حوزه (تکالیف و مسئولیت‌ها) […]
بحث ما در احکام فقهی مربوط به عقاید و باورها بود. عرض شد که ابتدا احکام فقه فرهنگ خُرد را بررسی می‌کنیم تا پس از آن بتوانیم به بیان احکام فقه کلان بپردازیم. احکام فقه فرهنگ خُرد را در سه بخش بنیادین بررسی می‌کنیم. بخش اول، فقه عقاید و باورها. بخش دوم فقه گفتارها و […]
بحث ما در احکام فقه فرهنگ خرد است. در جلس] قبل عرض کردیم عقیده از آن جهت که عقیده است، حق و حرمتی ندارد. این حرف که «عقیده هر کسی محترم است» اساسی ندارد. باید دید که معتَقَد یا محتوای اعتقاد چیست؟ اگر معتَقَد (محتوای اعتقاد) باطل بود، عقیده هم باطل است و ارزشی ندارد. […]
