مقدمتاً با توجه به ایام فاطمیه اشاره‌ای به جایگاه صدیقه کبری؟سها؟دارم. حضرت در نظام تفکر و اندیشه اسلامی یا بهتر بگویم در نظام جامعه سازی در اسلام، جامعه از بیت آغاز می‌شود و جامعه مجموعۀ بیوت است و لذا در روایت است که «کل مومن بیت» و نیز در روایت است که «مَا بُنِيَ بِنَاءٌ […]

مطلب پنجمی که بحث کردیم  و بحث دربارۀ آن به پایان رسید مسئلۀ مساحت محلۀ شهری بود. که متعددی مخصوصا روایات مربوط به جوار المسجد اربعون داراً استفاده کرده‌ شد که هرجا محله‌ای است باید مرکز آن محله مسجد آن محله باشد. و تا چهل خانه از آن مسجد از هر جهت یک محله بشمار […]

بحث ما در فقه گفتار بود مقدّماتی را بحث کردیم به اینجا رسیدیم، گفتیم که حقّانیّت گفتار گاهی به لحاظ جنبۀ مضمونی گفتار است و گاه به لحاظ جنبۀ رفتاری گفتار است، ما به یک نکتۀ مهمّی اشاره کردیم گفتیم گفتار دو جنبه دارد، یک جنبه مضمون گفتار است، «مَا قَال» است، چه گفتیم. گاهی […]

فهرستی از مباحث مطرح شده در سال قبل را، به جهت مرور یا آشنایی دوستانی که در سال قبل تشریف نداشتند، مطرح می‌کنم. فرهنگ چیست؟ منظومة پسندها و ناپسندهای هر نظام یا جامعه‌ای را فرهنگ آن جامعه می‌نامند. هر جامعه‌ای که شکل می‌گیرد، مجموعه‌ای از پسندها و ناپسندها دارد. در زبان فرهنگ اسلامی، از پسندها […]

در جلسة قبل در مورد فقه فرهنگ خُرد بحث کردیم. تکالیف أربعه در مورد باورهای سرنوشت‌ساز را عرض کردم. عقاید و باروهای اثرگذار در سرنوشت انسان، ممکن است مربوط به حوزة عقل عملی باشد یا مربوط به عقاید حوزة عقل نظری؛ نظیر: قضیة «خدا هست» که مرتبط با حوزه عقل نظری است. توضیحش در جلسة […]

پس از بیان مقدمات و تبیین چهار مسئولیت عقلی انسان در برابر قضایای سرنوشت‌ساز به بحث امروز می‌رسیم. بحث امروز ما پیرامون آزادی عقیده است. مقصود ما از آزادی چیست؟ گاه مقصود از آزادی، آزادی تکوینی است که در برابر جبر قرار دارد. آزادی تکوینی یا آزادی در برابر جبر که گاهی از آن به […]

بحث ما در آزادی عقیده بود. آزادی عقیده، گاهی در حوزه حقوق مطرح می‌شود و گاه در حوزه تکالیف. آزادی عقیده در حوزة تکلیف یعنی اینکه چه عقیده‌ای باید داشت و به دنبال چه عقیده‌ای باید رفت. به عبارت دیگر انسان در برابر انواع مختلف عقاید، چه مسئولیتی دارد. در این حوزه (تکالیف و مسئولیت‌ها) […]

بحث ما در احکام فقهی مربوط به عقاید و باورها بود. عرض شد که ابتدا احکام فقه فرهنگ خُرد را بررسی می‌کنیم تا پس از آن بتوانیم به بیان احکام فقه کلان بپردازیم. احکام فقه فرهنگ خُرد را در سه بخش بنیادین بررسی می‌کنیم. بخش اول، فقه عقاید و باورها. بخش دوم فقه گفتارها و […]